Category: Պատմություն

1988 թ. ադրբեջանցի ելուզակները Ցղնա գյուղից արտաքսեցին վերջին մի քանի տասնյակ հայ բնակիչներին
Ամբողջը>>>

Հնագետ-լուսանկարիչ Արամ Վրույրի Ջուղայի հայկական գերեզմանատան խաչքարերի լուսանկարները, գիտական ու պատմական տեղեկություններն ընդգրկվել են «Ջուղա. հարյուրամյա ցեղասպանության վկան» պատկերագրքում, որի շնորհանդեսը տեղի ունեցավ ապրիլի 29-ին «Բուկինիստ» գրախանութում:
Ամբողջը>>>

ԱՄՆ Կոլորադո նահանգի Սենատն այսօր Հայոց ցեղասպանությունը դատապարտող բանաձև է ընդունել: Սենատն առանձին կետով ճանաչել է նաև Արցախի անկախությունը։
Ամբողջը>>>

1921 թվականի մարտի 16-ին Մոսկվայում ռուս բոլշևիկներն ու թուրք քեմալականները, ավելի ճիշտ՝ Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետության կառավարությունը և Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի կառավարությունը, ստորագրեցին պայմանագիր, որով հայկական Կարսը անցավ քեմալականներին (Թուրքիայի Հանրապետություն 1923-ից), իսկ հայկական Նախիջևանը՝ Խորհրդային Ադրբեջանին: Նույն տարվա հոկտեմբերի 13-ին ստորագրվեց Կարսի պայմանագիրը, որով վերահաստատվեցին Մոսկվայի պայմանագրի այն դրույթները, որոնք վերաբերում էին Հայաստանին, ավելի ճիշտ՝ հայկական երկու նահանգների՝ Նախիջևանի և Կարսի կորուստին:
Ամբողջը>>>

ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, Գրական փաստագրության միջազգային ակադեմիայի ակադեմիկոս, հայագետ, նախիջեւանագետ ԱՐԳԱՄ ԱՅՎԱԶՅԱՆԻ գիտական գործունեությանը անդրադարձել են Նյու-Յորքի մշակութային առաջատար պարբերական «Hyperallergic» («Հայպերալերգիկ») ամսագրում` Սիմոն Մաղաքյանն ու Սառահ Փիքմանը իրենց հրատարակած «Վարչակարգը թաքցնում է բնիկ հայոց մշակույթի ավերումը» կարեւոր հոդվածում: «Իրավունքի» հետ զրուցում Այվազյանն, անդրադառնալով հոդվածին, շեշտեց, որ այդ վերլուծական հրապարակումով միջազգային հանրությանն առաջին անգամ է, որ հանգամանալից ներկայացվում է 1997-2006 թթ. Ադրբեջանի պետական քաղաքականությամբ վանդալիզմի ենթարկված Նախիջեւանի հայկական հուշարձանների փաստը:
Ամբողջը>>>

Անի Մելքոնյան
Թուրքագետ

Խաչքարը, որպես կանոն, բացօթյա միջավայրում ուղղածիգ կանգնած, աշխարհի չորս կողմերի հանդեպ հստակ կողմնորոշում ունեցող քարասալ է, որի արևմտահայաց տափակ երեսը զբաղեցնում է կենտրոնում տեղադրված խաչից և նրան ուղեկցող բուսա-երկրաչափական զարդերից, երբեմն էլ թռչունների, կենդանիների և մարդկային կերպարներից բաղկացած քանդակային հորինվածքը։ Խաչքարը հայ մշակույթի ինքնատիպ զարգացման արգասիքն ու ցուցիչն է, հայ ինքնության ամենաբնութագրական խորհրդանշաններից մեկը։ Ավելի քանի հազարամյա ճանապարհ անցնելով՝ այն նաև արդիական մշակութային դրսևորում է, քանի որ նրա կերտումը շարունակվում է նաև այսօր (1)։
Ամբողջը>>>

Նյու Յորքում լույս տեսնող հեղինակավոր Hyperallergic (Հայպերալերգիկ) մշակութային ամսագիրը տպագրեց եղբորս՝ Սիմոն Մաղաքյանի եւ արմատներով հրեա Սարահ Փիքմանի կողմից գրված “A Regime Conceals Its Erasure of Indigenous Armenian Culture” («Ռեժիմը թաքցնում է Հայկական մշակույթի բնաջնջումը») ծավալուն, փաստավերլուծական, հետաքննական աշխատությունը:
Ամբողջը>>>

Երեւան: Մեդիամաքս: «Բարեփոխումների աջակցության հանրային նախաձեռնություն»-ը քննարկում է անցկացրել «Նախիջեւան. կորուստ եւ հնարավորություններ» խորագրով:

Ներկայացնում ենք քննարկման մասնակիցների մտքերը՝ «Բարեփոխումների աջակցության հանրային նախաձեռնության» տրամադրած հաղորդագրության համաձայն:

Ամբողջը>>>

1919 թվականի գարնանը բրիտանացիների օգնությամբ Հայաստանի Հանրապետությունը իրեն միացրեց Նախիջևանը: Վարչապետ Խատիսյանը զորավար Դրոյի հետ մասին մայիսին գնացքով մեկնեց Նախիջևան՝ իր հետ տանելով նաև այնտեղ նշանակված նահանգապետ Գևորգ Վարշամյանին: Հայաստանը միայն երկու ամիս կարողացավ վերահսկողություն ունենալ Նախիջևանում: Թուրքերը հարձակվեցին, հայկական զորքի մի մասը ջարդվեց, մյուս մասը՝ կարողացավ նահանջել: 1919-ի հուլիսի վերջերին Նախիջևանը այլևս չէր գտնվում Հայաստանի կազմում և այդպես շարունակվեց մինչև 1920 թվականի անկումը: Բացառությամբ Շարուրի, որը Հայաստանի կազմում էր մինչև 1920-ի աշուն:

Ամբողջը>>>

Սահմանների ու շփման գծի փոփոխությունները 1994-ից ի վեր. Էմիլ Սանամյան

Վաշինգտոնում բնակվող լրագրող և Հարավային Կովկասի հարցերով փորձագետ, ԱՄՆ-ի Հարավային Կալիֆոռնիայի համալարանի Հայկական ուսումնասիրությունների ինստիտուտի Focus on Karabakh նախագծի գլխավոր խմբագիր Էմիլ Սանամյանը ՍիվիլՆեթի Թաթուլ Հակոբյանի հետ զրույցում ներկայացնում է 1994-ի մայիսյան զինադադարից ի վեր հայ-ադրբեջանական սահմաններում և շփման գծում փոփոխությունները։

Ամբողջը>>>