Category: Պատմություն

Նախաբան- 1921 թվականի մարտի 16-ին Մոսկվայում ռուս բոլշևիկներն ու թուրք քեմալականները, ավելի ճիշտ՝ Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետության կառավարությունը և Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի կառավարությունը, ստորագրեցին պայմանագիր, որով հայկական Կարսը անցավ քեմալականներին (Թուրքիայի Հանրապետություն 1923-ից), իսկ հայկական Նախիջևանը՝ Խորհրդային Ադրբեջանին: Նույն տարվա հոկտեմբերի 13-ին ստորագրվեց Կարսի պայմանագիրը, որով վերահաստատվեցին Մոսկվայի պայմանագրի այն դրույթները, որոնք վերաբերում էին Հայաստանին, ավելի ճիշտ՝ հայկական երկու նահանգների՝ Նախիջևանի և Կարսի կորուստին: 2009-ին Ցյուրիխում ստորագրվեցին հայ-թուրքական երկու արձանագրություններ, իրականում՝ պայմանագրեր, որով Հայաստանը, փաստացի ճանաչեց Կարսի պայմանագիրը, թեև արձանագրություններում չէր նշվել Կարս անունը: Ընթերցողներին ենք ներկայացնում 1921 թ. մարտի 16-ի Մոսկվայի պայմանագրի տեքստը:

Ամբողջը>>>

ԱՒՕ ԳԱԹՐՃԵԱՆ

Հայ ժողովուրդը դարերու ընթացքին դիմագրաւած է բազմաթիւ մարտահրաւէրներ: Այդ մարտահրաւէրները դիմագրաւելուն մէջ թէեւ պատահած է, որ բազմատեսակ ու տարբեր բնագաւառներու մէջ տարուած աշխատանքին լարուածութեան պատճառով անոր ուժը սպառած է կամ երբեմն` թուլացած: Բնականաբար այս խնդիրը կը ծագի առաջնահերթ եւ երկրորդ կարգի իրագործուելիք ծրագիրներու գոյութենէն:
Ամբողջը>>>

«Ադրբեջանցի գրող Աքրամ Այլիսլիի «Քարե երազներ» գրքում խեղաթյուրումներ կան»,-ասում է հայագետ, նախիջևանանգետ Արգամ Այվազյանը: Ըստ նրա` Հայաստանում 2013 թվականին ընդամենը մի քանի ամիսների ընթացքում այդ գիրքն ունեցել է մոտ 5 հայերեն թարգմանություններ, որոնցից և ոչ մեկը չի ունեցել վերլուծական առաջաբան կամ անհրաժեշտ ծանոթագրություններ: «Հետևաբար նուրբ ու հակասական, բազմաթիվ տարակուսանքներ հարուցող ստեղծագործությունը հայ ընթերցողին է ներկայացվել միայն հեղինակի աղավաղված ծանոթագրություններով»,-ասում է Արգամ Այվազյանը: Մայիսի 6-ին Բուենոս Այրեսում տեղի է ունեցել Այլիսլիի գրքի իսպաներեն հրատարակության շնորհանդեսը: Թարգմանիչ Ռոսիտա Յոուսեֆյանի խնդրանքով գրքի իսպաներեն տարբերակում տեղ է գտել Արգամ Այվազյանի առաջաբանը, որտեղ էլ հեղինակը մանրամասնորեն անդրադառնում է այն խեղաթումներին, որոնք, ըստ նրա, տեղ են գտել ադրբեջանցի գրողի ստեղծագործության մեջ: Դրանց Արգամ Այվազյանն անդրադարձել է նաև այսօր լրագրողների հետ համդիպման ժամանակ:
Ամբողջը>>>

ՌՈՒԲԵՆ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ,
ԴԻԱՆԱ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Ադրբեջանցի անվանի գրող Աքրամ Այլիսլիի «Քարե երազներ» վեպը կարճ ժամանակում լայն և միաժամանակ տրամագծորեն հակընդդեմ արձագանքների արժանացավ հատկապես Հայաստանում և Ադրբեջանում: Կասկածից վեր է, որ դրա պատճառը հայկական խնդիրների արծարծումն է. հեղինակը նկարագրում է 1980-ական թվականների վերջին Ադրբեջանում տեղի ունեցած հայկական ջարդերը և հասարակական-քաղաքական կյանքում ծավալված հակահայկական հիստերիան: Ինչ խոսք, Ադրբեջանում տիրող ամբողջատիրական վարչակարգի, ավելի ստույգ` բռնապետության և
ազգայնամոլության պայմաններում սույն վեպի հրատարակումը խիստ համարձակ և խիզախ քայլ էր:

Ներբեռնել PDF. Աքրամ Այլիսլի, Քարե երազներ: Վեպ-ռեքվիեմ: Ադրբեջաներենից թարգմանությունը հեղինակի` Մ. Հուսեյնզադեի խմբագրությամբ, «Դրուժբա նարոդով», Մոսկվա, 2012, թիվ 12, էջ 13-69: