Նախիջևանում ձևավորվել է նոր՝ Ազգային-հայրենասիրական շարժում, որը պահանջում է վերադարձ՝ Իրանի կազմ։ «Փաստինֆո»-ի հաղորդմամբ՝ շարժումը չի ճանաչում Բաքվի կառավարումը։
Իրանի շուրջ և Իրանի ներսում ծավալված զարգացումներին զուգահեռ որոշակի միտումներ են նկատվում նաև Նախիջևանում։
Նախիջևանի և Ադրբեջանի միակ ցամաքային կապն անցնում է Իրանի տարածքով և, Զանգեզուրի միջանցքի համար թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հախուռն պայքարը նաև պայմանավորված է այս առումով Թեհրանի ազդեցությունից դուրս գալու ցանկությանբ։ Միաժամանակ այս տեսանկյունից ևս էլ ավելի պարզ է դառնում Արևմուտքի ակտիվ ներգրավվածությունը հայ-ադրբեջանական խաղաղության պայմանագրի գործընթացին․ վերջինիս նպատակներից մեկն էլ, միանշանակ, Նախիջևանի և Ադրբեջանի ցամաքային կապի միջոցով Իրանի շրջափակումն է։
Միաժամանակ Իրանի Ազարբայջիան նահանգում բռնկված պանթյուրքական շրջանակների կողմից հրահրվող քաղաքական ակցիաների ֆոնին էլ ավելի հասկանալի է դառնում Նախիջևանում մեկնարկած՝ Իրանի հետ միավորման շարժումը։
Իրանցի հայտնի քաղաքագետ Ռաեֆիփուրն իր Twitter-ում գրել է.
“Բացի Նախիջեւանի բնակիչներից, Բաքվի Հանրապետության թալիշները բազմիցս հայտարարել են, որ ցանկանում են վերադառնալ իրենց սկզբնական հայրենիք՝ Իրան։
Ադրբեջանի Հանրապետության թալիշների բնակչությունը գնահատվում է ութ հարյուր հազարից մինչև մեկ միլիոն մարդ”։
(Գրառմամբ նաև հիշատակվում է թալիշական հիմնախնդիրը, որն այսօր ադրբեջանական բռնաճնշումների պատճառով կարծես խորը քնի մեջ է…)
Եւ այսքանով չի բացառվում, որ ի տարբերություն Ադրբեջանի, որի հետ Նախիջևանը բացառապես վարչական կապեր ունի (այն էլ զուտ ձևական բնույթի) Իրանի հետ ավելի սերտ տնտեսական և սոցիալ-մշակութային կապեր ունենալու պատճառով Նախիջևանում քաղաքական գործընթացներ սկսվեն Իրանի հետ միավորվելու ուղղությամբ։